Segredo profesional ou obediencia ao xuíz

Dossieres

O fotoperiodista Jordi Ribot, responsable da axencia Click Art Foto, entregou na comisaría dos Mossos de Xirona un CD coas fotos da concentración independentista do pasado 22 de setembro nas que se queimaron 50 fotocopias de fotos da Coroa, tras ser requirido pola Audiencia Nacional.

O Col.legi de Peridistes de Catalunya considera que esa orde xudicial non é de recibo nun Estado democrático como tampouco corresponde que os xornalistas desempeñen funcións propias das forzas de seguridade, como no caso da identificación de implicados en quéimaa de fotografías do Rei durante a manifestación do 22 de setembro en Xirona.

Esta decisión xudicial alterará a relación dos xornalistas coas súas fontes de información, moitas das cales mostrarán reparos a informar á prensa, ante a imposibilidade de salvagardarse a súa identidade, denuncia a organización.

Por ese motivo, o organismo que preside Josep Carles Rius esixe o estrito respecto ao dereito ao segredo profesional dos xornalistas, á vez que propón unha revisión do Código Penal para evitar que volvan producirse situacións como esta.

Segredo profesional ou obediencia ao xuíz

O caso de Jordi Ribot, o fotoperiodista cuxas imaxes da manifestación na que se queimaron fotografías do Rei foron requiridas polo xuíz da Audiencia Nacional Grande-Marlaska, reabriu o debate en torno ao segredo profesional no exercicio do xornalismo. Deben entregarse as fotografías a instancias dun xuíz? Cabe o segredo profesional na cobertura dun acto público?

www.quesabesde.com solicitou a opinión de varios fotoperiodistas:

Alberto Cuellar, fotógrafo do Mundo "Eu si daría a foto. Por encima de todo, está a lei, e neste caso, ademais, non creo que se poida falar de segredo profesional. Se fose unha reportaxe de fotografía de investigación cunha procura de fontes... pero neste caso, tratándose dunha manifestación, creo que non."

Jon Barandica, redactor xefe de fotografía de Público. "En principio, negaríame, pero se o xuíz pídemo... O fotógrafo de prensa é notario da actualidade e non debe exercer funcións do Estado. Non podo entender que os nosos cartóns de memoria deban estar sempre ao servizo do Estado, que é quen debe estar atento, no canto de obrigar (aos fotógrafos) a ser policías. En calquera caso, (a queima de fotografías do Rei) é un feito trivial que non repercute nin na seguridade nacional nin afecta á vida das persoas.
Se por casualidade pillásemos a un tipo que bombardeou Madrid ou a un asasino cun coitelo ensanguentado, por suposto que as dariamos. Pero repito que, neste caso, aínda que non me parece ben que se queimen fotos nin bandeiras, trátase de algo trivial. Isto é un mal precedente en democracia. Os xuíces poderían deixar a moitos fotógrafos no cárcere (se se negan a colaborar) e convertelos nun brazo máis do Estado, e non estamos para iso."

Cipriano Pastrano, xefe de fotografía de La Razón. "Un policía non pode reclamarche a foto, pero un xuíz, si, e hai xurisprudencia sobre iso. A lei é clara, e aínda que neste caso non tería reparos en dar a foto, consultaría cun avogado. Aquí non hai secreto profesional. É unha acto público e os manifestantes saben que se lles estaba facendo fotos. Xa ocorreu outras veces; no fútbol, por exemplo, cando hai altercados cos ultras. Tal vez estas discusións poderíannos servir de argumento para dialogar con xuíces e policías para que non nos amolen, pero esa é outra guerra que nada ten que ver con esta."

Paco Elvira, fotógrafo (conversación telefónica). Nos seus primeiros traballos en manifestacións nos anos 70 aprendeu que é básico preservar as fotografías da policía para impedir que se identificase ás persoas. Un dereito -protexer as fontes- que, segundo Paco Elvira, segue sendo básico tanto para o xornalista como para o fotógrafo de prensa. Remitíndose á nota publicada recentemente polo Col·legi de Periodistes de Catalunya, Elvira considera que este é un caso no que pode aplicarse o segredo profesional e que, xa que logo, "nunca" habería que entregar as imaxes.

Ademais, o coñecido fotógrafo tamén mostra o seu temor á xurisprudencia que casos como este poden crear e pola situación na que queda o fotógrafo se se lle obrigar a entregar as fotografías. Como se enfrontará á próxima manifestación se a xente sabe que esas imaxes van acabar en mans da policía e os xuíces?

J.J. Guillén, fotógrafo de Axénciaa EFE. "Inflúe de parte de quen esteas: se che parece mal o feito ou che parece ben. É unha cuestión persoal. Eu consultaría cun avogado porque non sei ata que punto pódeche obrigar un xuíz e ata que punto tes que darlle as fotos... Se a lei obriga, habería que facelo. De todos os xeitos, cando non convén os fotógrafos estorbamos, pero cando non son capaces (xuíces e policías) de facer as cousas ben, entón si que nos piden axuda."

Marta Jara, fotógrafa de Europa Press. "Se ma pide o xuíz, se lla daría; se ma pide un policía, non. Noutro caso, dependería da situación. No entanto, paréceme fatal a actitude dos policías, que ás veces nos impiden traballar, agrédennos fisicamente e ata nos esixen os cartóns de memoria, pero cando necesitan a nosa axuda, ben que a reclaman."

Julián Martín, fotógrafo de Axénciaa EFE (conversación telefónica). "É unha barbaridade implicar a un fotógrafo nunha situación como esta", apunta o fotógrafo de Axénciaa EFE. Segundo Martín, se se entregan as fotografías, obrígase ao xornalista a "tomar partido" e a "actuar como policía da xente".

Ademais, "eles xa teñen os seus propios medios", asegura referíndose ás forzas da orde, e recorda que é práctica habitual nas manifestacións gravar tamén aos xornalistas que cobren o acto.

Aínda que Julián recoñece que negarse a unha petición xudicial é "máis difícil", considera que os xornalistas teñen que dicir que non. "Gardar as nosas fontes é básico, e se un decide dedicarse a esta profesión ten que asumir as consecuencias. Eu negaríame sempre; antes borro as fotografías", asevera tallante.

PERIODISTAS-ES
MARTA MOLINA
GIRONA

Documentación